Digitaliseringtrends van het MKB in Nederland – Is jouw ‘Ding’ al online?

Nederland is een van de meest gedigitaliseerde landen van Europa. We zijn zelfs het land met de hoogste 4G-dekking, het meeste internetgebruik en de meeste digitale overheidsdiensten, dat blijkt uit de index van de digitale economie en maatschappij (DESI) voor 2019. 

De digitalisering van het MKB is de laatste jaren ook in een stroomversnelling geraakt. Maar liefst 63% van de bedrijfsprocessen in het midden- en kleinbedrijf verloopt in 2019 digitaal volgens de Visma digitaliseringsindex . 

Wat die digitale transformatie mogelijk maakt zijn digitale technologieën. Bedrijven maken gebruik van verschillende tools of softwareprogramma’s om hun bedrijfsprocessen te automatiseren, te verbeteren en met elkaar te integreren. Nu de digitale transformatie al ver gevorderd is, vroegen wij ons af welke software nu eigenlijk het meest gebruikt wordt. En in hoeverre digitalisering nu nog een prioriteit voor Nederlandse bedrijven is. En wat zijn de digitaliseringtrends van 2019? We zijn benieuwd! Dit zijn de resultaten van ons onderzoek over digitalisering van het MKB in Nederland. 

Hoogtepunten van de studie

• De cloud wint het van hybride oplossingen
• Boekhoudprogramma’s zijn de meest gebruikte software in Nederland
• Digitalisering wordt niet genoeg ingezet voor verbetering klantervaring
• Internet of the Things is de meest gebruikte nieuwe technologie 
• Nederlandse bedrijven willen méér gebruik maken van technologie
• Weinig aandacht voor training in software

Digitaliseringtrends: de cloud triomfeert in Nederland

Cloud gebaseerde software wint het anno 2019 definitief van op de computer geïnstalleerde software. Meer dan de helft van de ondervraagden werkt met cloudoplossingen. Bijna een derde van alle bedrijven in Nederland werkt uitsluitend met cloudapplicaties. Veel bedrijven werken echter nog met hybride-oplossingen, een combinatie van cloud computing software en on-premise (op de computer of server geïnstalleerde) programma’s. 

Opvallend is dat een vrij groot aantal van de ondervraagden aangaf niet precies te weten welke soort software ze precies gebruiken, in de cloud of op de server.  Sommigen antwoordden dat ze überhaupt geen software gebruiken. Het kan zijn dat ondervraagden niet geheel bekend zijn met de term software. Terwijl wij Nederlanders het gebruik van Engelse termen niet schuwen, zijn veel mensen in dit geval beter bekend met de variant computerprogramma of -systeem of applicatie. 

Dankzij cloudapplicaties kan het MKB dezelfde krachtige ICT-oplossingen in huis halen als grote bedrijven. Cloudapplicaties werken op abonnementsbasis, oftewel als Software-as-a-Service (SaaS). Bedrijven hoeven dus niet voor licenties te betalen of te investeren in eigen servers en onderhoud. Dat wordt bij softwareoplossingen in de cloud allemaal uit handen genomen. Bedrijven verminderen zo aanzienlijk de risico’s die voortvloeien uit investeren in dure bedrijfsapplicaties, implementatie, exploitatie en onderhoud. Kleine en middelgrote ondernemingen hebben vaak geen IT-afdeling en missen het benodigde personeel en kennis voor softwareselectie en -implementatie. SaaS-producten bieden vooraf gebouwde structuren en processen die het MKB goed gebruiken kan.

De cloud is bovendien locatie-onafhankelijk. Met een internetverbinding kunnen medewerkers thuis, op locatie of onderweg inloggen en meteen aan de slag. Het Nieuwe Werken en het werken met externe teams wordt hierdoor veel makkelijker.  

Het is ook belangrijk om te realiseren dat veel nieuwe digitale technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en het Internet of the Things (IoT) het gebruik van applicaties in de cloud vereisen. Cloud is en blijft de toekomst. 

Wat kan het gebruik van de cloud tegenhouden

Als je met vertrouwelijke gegevens werkt die je liever binnenshuis houdt kan het verstandig zijn om voor hybride oplossingen te kiezen. Je kan bepaalde systemen of data lokaal laten staan en de overige gegevens migreren naar de cloud op een externe server. 

Office is de meest gebruikte software in het MKB

We wilden weten welke specifieke softwaretoepassingen worden gebruikt in het Nederlandse MKB. In de enquête vroegen we daarom de naam van de softwareprogramma’s die door de respondenten op hun werk worden gebruikt. Uit de resultaten blijkt dat

De grote populariteit van Google Drive geeft aan in hoeverre Nederland de voordelen van opslag van gegevens in de cloud al benut. Het hoge percentage Dropboxgebruikers getuigt daar ook van. Ook al haalde

Software wordt het meest gebruikt voor boekhouden 

Vervolgens vroegen wij welke soorten software er op het werk gebruikt worden. Bijna de helft gaf aan gebruik te maken van boekhoudprogramma’s, en 24% is van plan of evalueert om het in de komende 1-2 jaar te gaan gebruiken. 

Boekhouding is de basis van digitalisering. Zonder een heldere inrichtingen van de boekhouding heeft een bedrijf geen inzicht in zijn krachten en uitdagingen. Bovendien zijn gestructureerde data de basis voor een datagedreven bedrijfsvoering. Ook zijn er in Nederland 1,1 miljoen zzp’ers werkzaam die hun administratie grotendeels zelf regelen en daar veelal boekhoudprogramma’s voor gebruiken. Respondenten noemden bijvoorbeeld Exact Online,

Data- en informatiebeveiliging hoog op de digitaliseringsagenda

Met de groeiende digitalisering wordt cybersecurity ook steeds belangrijker. Hoe meer digitalisering, des te meer gegevens digitaal zijn en systemen met elkaar verbonden worden. Dan wordt digitale veiligheid een must. 28% van de ondernemers gaf aan al gebruik te maken van software voor data- en informatiebeveiliging, 32% is van plan of is het aan het evalueren om het te gaan gebruiken in de komende 1-2 jaar. 

Verder scoorde het gebruik van HR-software hoog. Wetgeving kan hier een rol spelen. Afscherming van privacygevoelige persoonsgegevens om aan de AVG te voldoen is nauwelijks te doen met een personeelsadministratie op papier en in ordners. Een personeelsbeheersysteem met wachtwoorden ter beveiliging en waarin gegevens gemakkelijk opgehaald en vernietigd kunnen worden is dan een logische oplossing.

Bovendien is het zonder gedigitaliseerde HR-afdeling moeilijk om jong talent te bereiken. Kandidaten moeten benaderd kunnen worden waar ze zich ook bevinden, en dat gaat alleen digitaal. Respondenten noemden bijvoorbeeld de HR-software van

Ten slotte zijn CRM-systemen (28%) en projectmanagement programma’s (22%) ook zeer populair. Respondenten noemden bijvoorbeeld de CRM-systemen van

Bedrijven willen méér gebruik maken van technologie

Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat ongeveer 1 op de 3 werknemers vindt dat hun organisatie nog meer gebruik zou kunnen maken van IT en technologie. De meeste mensen beschouwen echter dat hun bedrijf al enkele voordelen van software ondervindt en dat hun bedrijf met de tijd mee gaat. Twee op de tien vindt zelfs dat hun bedrijf technologisch geavanceerd is en bijna 1 op de tien beschouwt zich een digitaliseringskoploper. 

Een van de manieren om nog meer uit technologie te halen is het gebruik van smartphone apps. Maar liefst 40% van de ondervraagden maakt daar echter nog geen gebruik van. Digitaliseringstrends zoals mobiel werken zullen het gebruik van apps aandrijven en in de komende jaren zal het gebruik blijven toenemen. Onder de app-gebruikers gebruikt 34% meer dan één app en 26% één app voor werkdoeleinden. 

De top vijf uitdagingen van bedrijven

Maar in hoeverre is digitalisering nu nog een prioriteit voor Nederlandse bedrijven? Nu de meeste organisaties hun processen grotendeels geautomatiseerd hebben en wettelijke verplichtingen wat betreft privacywetgeving en boekhouding geregeld zijn, wat zijn nu de belangrijkste uitdagingen voor bedrijven?

De nummer één prioriteit is de werving van nieuwe klanten, nauw gevolgd door de wens om producten of diensten te verbeteren. Digitalisering staat o p de gedeelde vijfde plaats samen met de wens om de klanttevredenheid te verbeteren. 

Het binnenhalen van nieuwe klanten heeft uiteraard een rechtstreeks effect op de resultaten van het bedrijf, maar tegenwoordig wordt de strijd net zo hard gevoerd op het marketingslagveld van de klantervaring. De kracht van kleine ondernemingen zit hem vaak in het goed kennen van hun klanten, maar grote bedrijven kunnen nu ook een veel persoonlijke klantervaring nastreven door slim gebruik van data. 

Digitalisering wordt niet genoeg ingezet voor verbetering klantervaring

Uit ons onderzoek blijkt dat op dit vlak nog verbeteringspunten mogelijk zijn. Slecht 10% van de ondervraagden gaf aan dat het verbeteren van klantrelaties een van de belangrijkste voordelen is van het implementeren van nieuwe technologieën. Uit onderzoek van het KVK blijkt ook dat bijna de helft van de ondernemers geen enkele verandering heeft gerealiseerd rondom online marketing of het gebruiken van klantdata in de afgelopen 3 jaar. 

Gartner meldt dat een derde van de marketeers die verantwoordelijk zijn voor de Customer Experience (CX) zeggen dat hun bedrijven voornamelijk concurreren op basis van CX. De verwachtingen zijn dat bedrijven door het stroomlijnen van de ‘buyer journey’ en het verbeteren van klantervaring grote competitieve voordelen zullen behalen. Maar dan zal er wel geïnvesteerd moeten worden in het marketingbudget, want dat groeit niet altijd mee.  

Besparen van tijd is belangrijkste aspect van digitalisering

Niet het verbeteren van klantrelaties maar tijdsbesparing is voor bedrijven het grootste voordeel dat zij ondervonden door het implementeren digitale technologieën. 

Op de tweede plaats komt het verhogen van efficiëntie en het verbeteren van de productiviteit. Voor bijna 20% is het gebruik van nieuwe technologieën noodzakelijk voor hun activiteit. Voor 14% is kostenbeperking een belangrijke reden.

Digitaliseringstrends: Internet of the Things 

Omdat Nederland koploper is in veel aspecten van digitalisering, onderzochten we in hoeverre het MKB al gebruik maakt van de nieuwste digitale technologieën. Uit de antwoorden bleek bijvoorbeeld dat 15% al gebruik maakt van Internet of the Things (IoT) en dat 23% erover nadenkt om het in de komende 1-2 jaar te gaan gebruiken. Dat is een hoog percentage en laat een duidelijke trend zien. 

Alle mensen zijn inmiddels online, met IoT zijn ‘dingen’ nu ook online en dus opeens een stuk ‘slimmer’. En als dingen slim worden dan plukken wij daar de vruchten van. Althans, dat gebeurt als we gebruik weten te maken van de mogelijkheden die IoT biedt. Het gaat niet alleen om het besturen van machines of apparaten op afstand met smartphones of tablets, maar om het verzamelen van gegevens. Omdat de meeste activiteiten en processen inmiddels geautomatiseerd zijn, kunnen we met IoT weer een stap verder gaan. Met IoT kunnen er oneindig veel gegevens (Big Data) verzameld worden. Met die gegevens kunnen bedrijven bestaande processen optimaliseren, opnieuw vormgeven om tot nieuwe betere of goedkopere producten of servicemodellen te komen.  

Blockchain is een andere disruptive technologie die door 5% van de respondenten al gebruikt wordt. Het is niet alleen de technologie achter cryptomunten meer, maar er zijn steeds meer nieuwe toepassingen, zoals bijvoorbeeld blockchain in de supply chain.  11% van de ondervraagden gaf aan dat ze het gebruik van blockchain aan het evalueren zijn en 6% is van plan het te gaan gebruiken in de komende 1-2 jaar.

Niet genoeg training in gebruik softwaretools

Software maakt ons dagelijkse werk veel makkelijker (70 % is het daarmee eens), maar bedrijven moeten niet vergeten hun personeel voldoende te trainen om nieuwe softwaretools optimaal te benutten. Het succes van softwaretool staat of valt met de acceptatie en de toepassing door de medewerkers en meer dan een derde van de ondervraagden melde geen enkele training te hebben gehad in het gebruik van de door het bedrijf aangeschafte software. Ook al zijn de meeste softwareprogramma’s redelijk gebruiksvriendelijk, toch zijn er altijd functionaliteiten die een uitleg nodig hebben om de mogelijkheden optimaal te benutten.

Methodologie:

Voor dit onderzoek over digitalisering in het Nederlandse bedrijfsleven hebben we in juli 2019 een online enquête uitgevoerd. De antwoorden komen uit een steekproef van de doelmarkt Nederland. De enquête werd verzonden naar 615 mensen waaruit, na screeningvragen, uiteindelijk 158 deelnemers kwalificeerde om de enquête in te vullen. Gekwalificeerde deelnemers zijn in dienst (voltijd, deeltijd of zelfstandig), werken in een kleine tot middelgrote onderneming (1-250 werknemers) en gebruiken software voor hun werk.