Virtual reality (VR) kan van grote toegevoegde waarde zijn in de zorg, zowel voor patiënten als voor professionals. We hebben de meest opvallende medische toepassingen van VR voor je op een rijtje gezet.
In dit artikel
Virtual reality wordt op dit moment vooral nog met de entertainmentindustrie geassocieerd. Maar de techniek kan voor veel meer worden ingezet dan puur vermaak. Steeds meer ziekenhuizen en andere zorginstellingen zien de toegevoegde waarde van virtual reality. Zo gebruikt het St. Antonius Kankercentrum in Utrecht sinds een aantal jaar VR-techniek voor het ontspannen en afleiden van patiënten. Zij kunnen zich met een VR-bril op even in een andere wereld wanen, bijvoorbeeld door een virtuele museumrondleiding te volgen. Volgens het ziekenhuis zou uit verschillende onderzoeken blijken dat patiënten dankzij die afleiding minder angst en pijn ervaren.
In dit geval wordt virtual reality nog gebruikt als een complementaire techniek naast de medische zorg. Er zijn echter steeds meer manieren waarop virtual reality als medisch instrument kan worden toegepast. We hebben de belangrijkste vier toepassingen op een rijtje gezet:
1. Virtual reality om complexe operaties uit te voeren
Onlangs werden in Brazilië na een reeks complexe operaties een Siamese tweeling succesvol van elkaar gescheiden. De bijna vier-jarige jongetjes waren met hun hoofden aan elkaar verbonden, waardoor de artsen een operatie aanvankelijk weinig kan van slagen gaven. Bij dit soort uitermate gecompliceerde procedures kan virtual reality uitkomst bieden. Met behulp van de VR-techniek konden de artsen de autonomie van de kinderen tot in detail bestuderen en de operatie virtueel al een keer uitvoeren. Daardoor konden ze goed van tevoren inschatten wat de gevaren zouden zijn tijdens de operatie. Er zijn tal van andere situaties denkbaar waarbij virtual Reality een operatie vergemakkelijkt. Denk aan het verwijderen van een tumor in de longen of het voorbereiden van een complexe hartoperatie.
2. Virtual reality om te revalideren
Tijdens de Covid-crisis bleek dat veel patiënten die op de Intensive Care hadden gelegen langdurige fysieke en mentale revalidatie nodig hadden. Vanwege de overvolle ziekenhuizen en de beperkende maatregelen moesten de patiënten bij voorkeur thuis revalideren. Het Radboudumc in Nijmegen besloot daarom om revalidatie-oefeningen met behulp van virtual reality te ontwikkelen. Patiënten moesten met behulp van VR-bril bewegings-, ademhalings -en ontspanningsoefeningen doen en trainingen volgen om het geheugen en de concentratie te verbeteren. Het was zeker niet de eerste keer dat VR werd ingezet bij revalidatie. Zo liet een onderzoek bij mensen die een hersenbloeding hadden gehad zien dat ze met behulp van VR hun armen en handen na vier weken therapie beter konden bewegen.
3. Chronische pijn bestrijden met virtual reality
Veel mensen lijden aan chronische pijn. De behandeling is vaak lastig. Virtual reality zou deze groep kunnen helpen. Zo biedt de Treant Zorggroep pijnbestrijding aan met behulp van een VR-bril. In veel gevallen is de oorzaak van de pijn al verdwenen, maar zit de pijnprikkel nog in het brein van de patiënt. Door de pijn te virtueel te visualiseren kunnen patiënten leren de pijn beter te begrijpen en te beïnvloeden. Ze gaan letterlijk met de pijnprikkel op een virtuele reis door hun eigen lichaam. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat VR succesvol kan worden ingezet tegen pijn, stress en depressie. Door je aandacht actief ergens op te richten, zouden pijnsignalen worden geblokkeerd.
4. Virtual reality om je in de patiënt te verplaatsen
Het kan helpen als een behandelende arts weet wat een patiënt precies doormaakt, al is het alleen maar om meer empathie te kweken. Tenzij ze zelf de ziekte hadden doorgemaakt konden artsen tot voor kort alleen met behulp van hun voorstellingsvermogen en opgedane kennis zich in de patiënt verplaatsen. Met virtual reality kunnen ze echter zelf ervaren hoe het is om, bijvoorbeeld, Parkinson te hebben of aan dementie te lijden. Tijdens deze VR-simulaties ervaren artsen hoe het is om specifieke gezondheidsproblemen te hebben of in bepaalde levensechte situaties te verkeren, zoals het doelwit zijn van verbaal geweld of welke obstakels je als rolstoelgebruiker allemaal op je weg vindt als je je in de openbare ruimte begeeft.
Wat is de volgende stap?
Dit zijn maar vier voorbeelden van de inzet van virtual reality in de zorg maar het aantal toepassingen wordt uiteindelijk alleen beperkt door het voorstellingsvermogen van de ontwikkelaars en de gebruikers van de techniek. Wil je weten welke vorm van VR je organisatie verder zou kunnen helpen? Bekijk dan onze catalogus met aanbieders van VR-software in Nederland.
